Natuurbeheer- en ontwikkeling vóór iedereen en dóór iedereen

In April 2014 besliste Vlaanderen om de wetgeving rond het Natuur- en Bosbeleid in Vlaanderen te hervormen en te vereenvoudigen. Verschillende wetgevingen werden geïntegreerd en de belangrijke beslissing werd genomen om privé-eigenaars ook toegang te geven tot de subsidies voor natuurbeheer. Dit werd geregeld binnen het natuurdecreet. Een belangrijk uitvoeringsbesluit m.b.t. de subsidiëring van natuurbeheer, aankoop, projectsubsidies, etc (hierna subsidiebesluit genaamd). werd op 30 november 2016 door de Vlaamse Regering een eerste maal principieel goedgekeurd. Dit besluit gaat nu voor advies naar de MiNa-Raad.

De link tussen het nieuwe natuurbeheerplan en de Instandhoudingsdoelstellingen

Een belangrijke parameter in het hele subsidiebesluit is de rol die het beheerplan kan spelen binnen de realisatie van het Natura-2000 netwerk. Dit is een netwerk van Europees beschermde natuurgebieden en bestaat uit Vogel- en Habitatrichtlijngebieden en enkele Ramsar-gebieden en kadert binnen de EU-biodiversiteitsstrategie – 2020. Via deze nieuwe strategie rijkt de EU een kader aan voor maatregelen om het biodiversiteitsverlies te reduceren. Dit is het hoofddoel waarbinnen verschillende streefdoelen zijn opgenomen:

  1. De Habitat- en Vogelrichtlijn volledig uitvoeren
  2. Ecosystemen en ecosysteemdiensten handhaven en herstellen
  3. Integratie in landbouw- en bosbeleid versterken
  4. Duurzame visserij bereiken
  5. Invasieve uitheemse soorten inperken
  6. Bijdragen aan het tegengaan van het mondiaal biodiversiteitsverlies

 

Om aan bovenstaande streefdoelen tegemoet te komen nam de Vlaamse Regering het initiatief om binnen de Natura 2000-gebieden in Vlaanderen Instandhoudingsdoelstellingen (IHDs) te formuleren. Deze geven aan welke biotopen ontwikkeld of in stand dienen gehouden te worden. Binnen het subsidiebesluit zorgt de ontwikkeling of het behoud van biotopen in het voordeel van de IHDs ook voor de hoogste beheersubsidies.

Bekijk de beheersubsidies voor verschillende natuurstreefbeelden.

Naast het subsidiebesluit keurde de Vlaamse Regering op 30 november ook het voorontwerp betreffende het Vlaams Natura-2000 programma voor de eerste cyclus 2016-2020 goedt. Hierbinnen krijgen alle beleidsmatige inspanning en gebiedsgerichte acties in Vlaanderen planmatig vorm. De doelstellingen voor het Vlaams Natura 2000-programma vinden hun juridische grondslag in het natuurdecreet en meer bepaald art. 50ter. Dit programma bestaat uit 4 delen:

  1. Beschrijving actuele toestand;
  2. Taakstelling tegen 2050 met een uitgebreide beschrijving van de wetgeving en een onderscheid tussen het bindend en richtinggevend gedeelte van de taakstelling tegen 2020;
  3. Taakstelling 2020. Deze doelstelling worden binnen de huidige eerste cyclus (2016-2020) geconcretiseerd in één of meerdere operationele doelstellingen. Dit zorgt ervoor dat opvolging van deze doelstellingen mogelijk is, hetgeen we monitoring noemen;
  4. Actieplannen voor de eerste cyclus. Bovenstaande operationele doelstellingen uit de taakstelling voor 2020 worden vertaald in één of meerdere acties. Een mogelijke actie in het kader van het soortenbeleid is bijv. de uitvoering en opmaak van soortbeschermingsprogramma’s.

 

In het nieuwe subsidiebesluit maakt het niet meer uit wie aan natuurbeheer doet, maar hoe groot de ambitie is. Hierbij is de regel dat men voor het beheer van arbeidsintensieve biotopen een hogere subsidie krijgt dan voor minder arbeidsintensieve biotopen. Voor het beheer van een soortenrijk grasland zal men bijvoorbeeld een veel hogere subsidie krijgen dan voor het beheer van een eiken-berkenbos. In het eerste geval dient er nl. een jaarlijks maaibeheer ingesteld te worden, met de afvoer van het maaisel. Bij het beheer van een eiken-berkenbos is het niet nodig om jaarlijks beheerwerken uit te voeren. Een ander voorbeeld. Voor het beheer van een goed ontwikkeld eiken-beukenbos ontvang je € 63 subsidie per ha per jaar. Voor intensief beheer van droge heide bekom je een subsidie van € 447 per ha per jaar. Voor andere voorbeelden verwijzen we naar Tabel 1 en Tabel 2). De beheersubsidies kunnen verkregen worden indien voldaan is aan volgende voorwaarde:

  • De aanvrager beheert het terrein op basis van een goedgekeurd natuurbeheerplan type 2, type 3 of type 4 (hierna Artikel 11 van het subsidiebesluit genaamd).

 

Bij een type 2 natuurbeheerplan dienen over een oppervlakte van 25% van het terrein natuurstreefbeelden gerealiseerd te worden. Bij type 3 en type 4 is dit 90%, waarbij type 4 betekent dat er een eeuwig durende erfdienstbaarheid op de percelen komt te liggen.

Meer weten? Bel ons op +32 14 26 25 00 of stel hier je vraag. We helpen je graag verder.

Projectsubsidies voor éénmalige inrichting, bosomvorming en soortbescherming

 

Aanvullende subsidie voor de opvolging van resultaatindicatoren

Deze subsidie kan bekomen worden indien de aanvrager wil voldoen aan artikel 11 van het subsidiebesluit en het engagement om de opvolging van de resultaatindicatoren (monitoring) uit te voeren, opneemt in het natuurbeheerplan. De subsidie bedraagt € 20 per hectare bovenop de beheersubsidie, toegekend voor natuurstreefbeelden waarvoor resultaatindicatoren worden opgevolgd. Deze subsidie kan oplopen tot € 50 per hectare als oppervlakte- en grondwaterpeilen worden gemeten en soorten via gestandaardiseerde vangst- of telmethodes worden geïnventariseerd.

De subsidie wordt toegekend voor een periode van 6 jaar, behalve als het natuurbeheerplan voor het verstrijken van deze periode wordt opgeheven.

We helpen je graag verder me je vragen. Bel ons op +32 14 26 25 00 of stel hier je vraag.

Aanvullende subsidie voor het bereiken en beheer van het natuurstreefbeeld onbeheerde climaxvegetaties

Een climaxvegetatie is een vegetatietype waarnaar elk biotoop evolueert bij afwezigheid van menselijke beïnvloeding/beheer. In onze gematigde streken evolueert elk ‘natuurtype’ naar één of ander boshabitat bij afwezigheid van beheer. Nattere ecosystemen zullen bijvoorbeeld naar elzenbroekbos evolueren. Drogere ecosystemen zoals droge heide bijvoorbeeld evolueert in de richting van eiken-berkenbos.

De voorwaarden voor het verkrijgen van bovenstaande subsidie zijn de volgende:

  1. Voldoen aan artikel 11 van het subsidiebesluit;
  2. De aanvrager beschikt op het ogenblik van de aanvraag over een goedgekeurd natuurbeheerplan dat voldoet aan de voorwaarden voor het beheer van een terrein van type vier;
  3. Het beheer heeft betrekking op onbeheerde climaxvegetaties.

 

De subsidie bedraagt jaarlijks € 175 per hectare, maar kan verhoogd worden tot € 325 per hectare als ook nog aan volgende voorwaarden is voldaan:

  1. Het bosbestand is ten minste 100 jaar oud;
  2. De streefbeelden bevinden zich op voedselrijke bodems met een potentieel hoge opstandwaarde.

 

De subsidie wordt toegekend voor een periode van 6 jaar, behalve als het natuurbeheerplan voor het verstrijken van deze periode wordt opgeheven.

Advies nodig? Bel ons op +32 14 26 25 00 of stel hier je vraag. We helpen je graag verder.

Subsidies voor openstelling

Ongeacht je ecologisch ambitieniveau binnen je beheerplan kan iedereen subsidies ontvangen voor de openstelling van het gebied. Deze openstelling dient vastgelegd te worden in een toegankelijkheidsregeling. Deze moet deel uitmaken van een goedgekeurd natuurbeheerplan. Daarnaast dienen alle bestaande of toekomstige wegen die behoren tot de goedgekeurde toegankelijkheidsregeling het hele jaar gratis toegankelijk te zijn voor publiek, m.u.v. ontoegankelijkheid in termen van veiligheid (maximaal twee maanden per jaar en niet langer noodzakelijk) en m.u.v. ontoegankelijkheid ter bescherming van dier- en plantensoorten (maximaal vijf maanden per jaar en niet langer dan noodzakelijk). De oppervlakte van het terrein waarop de toegankelijkheidsregeling betrekking heeft, dient minstens 5ha te bedragen.

De subsidie bedraagt jaarlijks forfaitair € 70 per hectare van het terrein dat deel uitmaakt van de toegankelijkheidsregeling voor het eerste jaar van de toegankelijkheidsstelling. De daaropvolgende jaren bedraagt deze subsidie nog € 40 per hectare.

De subsidie wordt toegekend voor een periode van 6 jaar, behalve als het natuurbeheerplan voor het verstrijken van deze periode wordt opgeheven.

Meer weten? Bel ons op +32 14 26 25 00 of stel hier je vraag. We helpen je graag verder.

Subsidies voor aankoop van natuurterreinen

Bij het hoogst mogelijke ambitieniveau zijn ook aankoopsubsidies mogelijk voor de aankoop van grond. Volgende voorwaarden zijn van toepassing:

  1. De aanvrager beschikt over een goedgekeurd natuurbeheerplan type 4 op het moment van de aanvraag;
  2. De grond kan worden ingepast in het globaal kader van het natuurbeheerplan;
  3. De aangekochte grond is niet in eigendom of mede-eigendom van een overheid, m.u.v. verschillende centra voor maatschappelijk welzijn, een polder, een watering of een vereniging van beide, een kerkfabriek, etc.;
  4. Er is geen goedgekeurd beheerplan type 2, 3 of 4 van een andere beheerder van toepassing waarmee het gewenste natuurstreefbeeld al wordt beoogd;
  5. Op de grond die aangekocht is geen boscompensatie toegepast;
  6. In de verkoopakte wordt vermeld dat de koper de grond aankoopt om er een natuurbeheerplan type 4 voor op te maken en er op deze manier een erfdienstbaarheid op laat vestigen;
  7. De doelmatigheidstoets uitgevoerd door ANB wordt doorstaan;
  8. In de maand die volgt op de aankoop wordt een overzicht van de aangekochte percelen naar ANB gestuurd;
  9. De aanvrager onderstaande verbintenisvoorwaarden onderschrijft:
    • Binnen de twee jaar na de toekenning van de subsidie wordt een procedure tot wijziging van het natuurbeheerplan ingediend bij ANB indien de samengevoegde oppervlakte van de gronden die aangekocht zijn met de aankoopsubsidie groter is dan 10ha en binnen de vier jaar indien de oppervlakte kleiner of gelijk is aan 10ha;
    • Binnen de drie jaar na toekenning van de subsidie een aanvraag tot goedkeuring van een natuurbeheerplan type 4 in te dienen bij ANB;
    • Het perceel dat aangekocht is met deze aankoopsubsidie niet te vervreemden, tenzij de minister hier toestemming voor geeft.

 

De subsidies worden bepaald aan de hand van het aankoopbedrag per hectare. Hiervoor verwijzen we naar Tabel 5.

Subsidies voor de opmaak van een natuurbeheerplan

Voor de opmaak van een natuurbeheerplan kan een subsidie bekomen worden onder volgend voorwaarden:

  1. Het op te maken natuurbeheerplan dient minstens een type 2 natuurbeheerplan te zijn;
  2. De oppervlakte van het natuurbeheerplan bestrijkt minstens 5ha;
  3. Drie jaar na de goedkeuring van de verkenningsnota dient de aanvrager de overige delen van het natuurbeheerplan in bij ANB en de aanvrager onderschrijft deze verbintenisvoorwaarde.

 

De subsidiebedragen worden vermeld in Tabel 6. Na de goedkeuring van de verkenningsnota en na ontvangst van de volledige en onontvankelijke subsidieaanvraag kan een eerste schijf uitbetaald worden voor het bedrag dat overeenkomt met oppervlakte van het terrein waarop het natuurbeheerplan betrekking heeft. De tweede schijf wordt uitbetaald na goedkeuring van de overige delen van het natuurbeheerplan.

Meer weten? Bel ons op +32 14 26 25 00 of stel hier je vraag. We helpen je graag verder.

Het verder verloop van de procedure tot definitieve goedkeuring van het subsidiebesluit

 

1ste principiële goedkeuring

 

pijl

 

Advies MiNa-raad

 

pijl

 

2de principiële goedkeuring

 

pijl

 

Advies Raad van State

 

pijl

 

Derde en definitieve goedkeuring door de Vlaamse Regering