‘Beste Landeigenaars,

Ik sta hier in een ongelooflijke luxepositie. Ik krijg wekelijks de kans om actief te zijn in één van jullie domeinen, zonder dat ik de dagelijkse besognes ervaar. De passie en de volhardendheid die ik daar bij velen van jullie elke keer terugvind, vind ik bewonderenswaardig. Ik deel dan ook een groot aantal bezorgdheden die blijken uit het politieke memorandum van Landelijk Vlaanderen. Het voortbestaan van heel wat landgoederen, private eigendommen, is in grote mate bepaald door Vlaamse wetgeving. Ik stel vast dat er vaak met weemoed naar het verleden gekeken wordt, toen de arbeid goedkoop was en het hout duur. Er wordt met enige afgunst over de grenzen gekeken waar de natuurschoonwet een hulp is voor het behoud van familie-eigendommen. Of waar bosgroepwerkingen anders zijn georganiseerd. En waar grotere inkomstenbronnen te vinden zijn bij het recreatief medegebruik. Ik begrijp jullie frustraties hierin.

Ik stel ook vast dat het wantrouwen richting private landeigenaar vanuit de overheid soms buiten proportie is. Ik zie dat er ambtenaren ook nog een vrijwilligerspetje op hebben. Ik heb dossiers die door de overheid geblokkeerd worden omwille van wat ik noem ‘principiële details’. En ik hoor van jullie dat een domein rendabel beheren moeilijk is met enkel inkomsten uit houtopbrengsten.

Maar ik deel niet altijd de somberheid die ik soms vaststel.

De recente wetgeving, waar Landelijk Vlaanderen ongetwijfeld een bijdrage in geleverd heeft, verzamelt een mooi instrumentarium. Een instrumentarium dat de overheid helpt om belangrijke natuurambities te realiseren. Maar ook een instrumentarium dat rechtszekerheid en inkomsten biedt aan de private landeigenaar. Subsidies zijn voor mij een manier om de geleverde ecosysteemdiensten te valideren. 

Een andere opmerkelijke evolutie is dat het brede publiek zeer bekommerd is over bosbehoud en duurzaam open ruimte gebruik. Private landeigendommen zijn voor mij het voorbeeld bij uitstek van het feit dat het behoud van kwaliteitsvolle open ruimte juist een zeer duidelijke doelstelling van privaat grondbezit kan zijn. Het gebrek aan respect en kennis bij het brede publiek rond het beheer en de inrichting van open ruimte, is wat mij betreft slechts een tijdelijke hindernis waar iedereen over moet. En die hindernis verdwijnt in het niets ten opzichte van de potenties van een groot draagvlak voor kwaliteitsvol open ruimtebeheer.

En als ik dan kijk naar overheden. Dan zie ik dat vooral lokale besturen hunkeren naar prestige-projecten op hun grondgebied. Prestige-projecten in de zin van duurzaamheid, recreatie en innoverende patrimonium-gebruikconcepten. Laat deze hunkering een aanleiding zijn om, zeker nu er overal pas nieuwe besturen zijn, het gesprek aan te gaan met uw lokale mandatarissen over de toekomst en de rechtszekerheid van uw domein.
Binnen de bedrijven van onze groep, stellen wij met zijn allen samen regelmatig vast dat ondernemen op het platteland zeer mooie resultaten kan opleveren. Onze zusterbedrijven dienen dagelijks omgevingsvergunningen in voornamelijk in functie van projecten op het plattenland. We berekenen de potentiële rendabliteitsratio’s van dergelijke projecten. En we enthousiasmeren gemeentes en andere belanghebbenden. Ik ben er daarom van overtuigd dat het Vlaamse platteland een bakermat kan zijn om creatieve landgebruiksconcepten op te starten. Maar u moet het heft in handen nemen. Projecten realiseren en vanuit deze projecten de tools en de handvaten aanrijken voor een toekomstig beleid, kan een grote bijdrage leveren voor al uw collega-landeigenaars. Nergens in West-Europa is de vraag naar kwaliteitsvolle open ruimte zo groot als in Vlaanderen. Gebruik die vraag in uw voordeel. Er zijn zeer veel mogelijkheden om te ondernemen met uw domein. En uiteraard nog veel meer moeilijkheden en struikelblokken. Als je rendement uit uw domein wil halen, moet je wellicht een deel van je privacy willen afstaan. Maar moet je vooral het gesprek durven aangaan. Met lokale besturen, met gewestelijke overheid, met alle andere lokale actoren en vooral met uzelf en met uw familie. De tijd waarin je een domein rendabel kon beheren zonder het open te stellen is jammer genoeg voorbij. Maar rendement halen en zaken realiseren kan. Dat zien wij elke dag.

Maar ook zonder de ambitie om uw domein open te stellen, om echt te ondernemen, zijn er innovatiemogelijkheden. Kwaliteitshout kan verkocht worden op rondhoutveilingen en bulkhout kan op basis van de voorraad verkocht worden in langere termijncontracten bijvoorbeeld.

Ik ben er persoonlijk van overtuigd dat het niet veel zin heeft het ideale moment en de ideale wetgeving af te wachten om domeinbeheer anders aan te pakken. Praktische en wetgevende bezwaren zullen er altijd zijn. 

Ook de Nederlandse wetgeving is niet zaligmakend. De natuurschoonwet legt extra vereisten op met betrekking tot omzoming van landbouwpercelen, natuurpercentages, gebruik en zo verder. In de Vlaamse context moet je zelf het instrumentarium om zaken te realiseren samen te stellen. En het vergt wat typisch Belgisch gemarchandeer om bepaalde zaken te realiseren. Maar dat het belang van open ruimte stijgt en dat zowel de verschillende overheden als particulieren zich daar goed van bewust zijn, is absoluut duidelijk. De vraag is, hoe jullie, als eigenaars-beheerders daar jullie voordeel mee kunnen doen. Ik zou zeggen: laat u niet zomaar aan de kant zetten, maar wees ook niet te honkvast. Help Landelijk Vlaanderen in haar missie om meer steun te vragen voor de private landeigenaars, door jullie meerwaarde voor natuur en economie dagelijks te bewijzen.

Dan rest mij nog Landelijk Vlaanderen te bedanken voor de boeiende samenwerking van het voorbije jaar en ik hoop dat we dat ook het volgende jaar op deze manier kunnen verderzetten. Jurgen en Christophe, hartelijk dank’.